Günümüzde 7’den 70’e etkileşim kurduğumuz sosyal medyada uymamız gereken nezaket kuralları olduğunu biliyor muydunuz? Sosyal bir varlık olan insanın günlük hayatı içerisinde uyması gereken yazılı ve yazısız pek çok görgü kuralı bulunur. Bu kurallar artık hayatlarımızın vazgeçilmezi olan sosyal medya kanalları için de geçerli. Hatta doğrudan bu kurallar bütününe verilmiş bir isim bile mevcut: Netiket.
Netiket ismiyle anılan bu kurallar, maalesef Türkiye’de yeterince uygulanmıyor. Üstelik dikkate alınmadığı gibi yeni neslin öğreniminde de pek çok yanlış algıya sebep oluyor. Hem iş hem özel hayatı yakından ilgilendiren sosyal medya adabı nasıl olmalıdır, bu sözlü kurallar bütünü neleri içeriyor? Farkında olmadan bu kanallardan edinilen yanlış davranışlar neler? Tüm bu soruların yanıtlarını sizler için derledik.
WhatsApp Görgü Kuralları
Sosyal medya araçları içerisinde en çok kullanılan uygulamaların başında WhatsApp geliyor. Sadece yazışma değil görüntülü ve sesli aramalarında yapıldığı bu uygulama maalesef görgü kurallarının en çok hiçe sayıldığı ortamlardandır. Hem kişisel hem de iş amacıyla kullanılan WhatsApp için uyulması gereken nezaket kurallarını listelersek:
Ok, Tmm ya da ?? Gibi Belirsiz İfadelerin Kullanımı
Konuyu kestirip atmak için kullanılan böyle ifadelerin mümkün olduğunca kullanılmaması gerekir. Özellikle iş amaçlı yazışmalarda böyle ifadeler hoş karşılanmamaktadır.
Kelime Bazlı Mesaj Gönderimi
Sosyal medyada uymamız gereken görgü kuralları arasında yazılacak metnin bütünlüğü de vardır. Karşıya iletilmek istenen metnin paragraf halinde düzenlenmesi ve parça parça gönderilmemesi gerekir. Bölünerek yazılan mesajlar karşı tarafa sürekli bildirim ilettiği için rahatsızlık oluşturacaktır.
Cevap Verme Süreleri
WhatsApp üzerinden herhangi bir konuda alınan mesaja en kısa sürelerde yanıt vermek gerekiyor. Kişiye geç yanıt vermek üstüne üstlük bu konuda açıklama yapmamak büyük bir nezaketsizlik örneğidir.
Konu Ayrımı Yapılması
Karşılıklı yazışmalar halinde ilerleyen sohbetlerde konu ya da soru atlama gibi bir durum yapılamaz. Kişinin kendi isteğine göre dilediğine cevap verip dilediğine vermemesi büyük bir nezaketsizliktir. Böyle keyfe keder davranışlar hem özel hem de iş hayatında kabul edilemez.
Sesli Mesaj İletmek
Yazışmaktan hoşlanmayan ya da zor gelen pek çok kişi doğrudan ses kaydı atabiliyor. Kişinin müsaitliği düşünülmeden yapılan bu davranış sosyal medya için kesinlikle uyulması gereken kuralların başında gelir. Kim olursa olsun sizden talep edilmediği sürece sesli mesaj gönderiminde bulunmamalısınız.
Noktalama İşaretleri ve Emojiler
Noktalama işaretleri, WhatsApp görüşmelerinde neredeyse hiç dikkat edilmeyen konulardandır. Anlam karmaşası yaratan hem de karşıdaki kişiye duruşunuzu gösteren böyle yazışmalarda yazım hatalarına yer vermemek gerekir. Öte yandan samimiyet bulunmayan kişilere sosyal medya işaretleri gönderimi doğru değildir.
Grup Açılması ve Yazışmaları
WhatsApp Grup özelliği pek çok kolaylığı sağlasa da birden fazla dezavantajı bulunuyor. Farklı kişilerin yer aldığı böyle gruplarda kişilerin birebir yazışması doğru değildir. Diğer grup üyelerine rahatsızlık verilmemeli, kullanılan üslupta seviyeli olunmalıdır.
Bu konu ilginizi çekebilir: WhatsApp Grup Linkleri
Büyük Harflerle Mesaj Yazmak
Tüm sosyal medya kanallarında büyük harflerle mesaj iletmek “bağırmak, tepki göstermek” anlamına geliyor. Bu nedenle iletilecek mesajın tamamen BÜYÜK HARFLER kullanılarak yazılmadığından emin olunmalıdır.
Facebook ve Instagram Görgü Kuralları
Fotoğraf paylaşımı, duygu ve düşünce aktarımının yapıldığı mecralarda bazı kurallara uymak gerekir. Bu uygulamalar arasında yer alan Facebook ve Instagram gibi ağları kullanıyorsanız, bazı kuralları bilmelisiniz. Buna göre sosyal medyada uymamız gereken görgü kuralları şunlardır:
Tanımadığınız Kişileri Eklemeyin
Günümüz koşullarında takipçi sayısını hızlıca artırmak isteyen kişiler önüne her gelen kişiyi eklemeye başlıyor. Lakin sosyal medyada nezaket kuralları gereğince tanınmayan kişilerin eklenmesi hoş değildir.
Yorum ve Cevaplarda Nazik Olun
Gönderilerinize gelen ya da sizin başkalarının gönderilerine yapacağınız yorumların nazik olması gerekiyor. Kaba, aşağılayıcı ve küfür içeren yorumlar nezaket kurallarına aykırıdır.
Şikayetçi, Derbeder Tutumlara Son Verin
Sosyal medya kanalları kişilerin kendini yansıttığı ortamlardır. Bu nedenle sürekli şikayet eden, derbeder tutum sergileyen davranışlar doğru değildir. Hem paylaşım hem de yorumlarda bu duruma dikkat edilmelidir.
Kişilerin Gönderilerini İzinsiz Paylaşmayın
Başka kişilere ait olan video, fotoğraf ya da herhangi bir gönderiyi asla izin almadan paylaşmayın. Kişilere büyük bir saygısızlık olan bu durum aynı zamanda kişinin haklarını ihlal etmeye kadar uzanıyor.
Habersiz Görüntülü ve Sesli Arama Yapmayın
“Sosyal medya adabı nasıl olmalı?” diye sorgulayan kişilerin karşı tarafı düşünerek hareket edileceğini bilmesi gerekir. Haber verilmeden görüntülü ve sesli arama yapmak karşıdaki kişiyi yok saymakla eş değerdir. Müsait bir zaman planlaması yapılmadan kimse sosyal ağlar üzerinden çat kapı aranmamalıdır.
Twitter ve Tumblr Görgü Kuralları
Bilgilendirme amaçlı kullanılan sosyal kanallarda nezaket kuralları fazlasıyla önemlidir. Farklı karakterler, düşünceler ve kişilerin yer aldığı sosyal medyada uymamız gereken nezaket kuralları için şunlar listelenebilir:
Kişilerin Görüşlerine Saygı Duymayı Öğrenin
Sosyal medyada farklı görüşlere saygı duymayı öğrenmek zorundasınız. Sizinle aynı düşünceleri paylaşmıyor diye kimseye hareket edemez, kötü söylemlerde bulunamazsınız.
Kişileri Sebepsiz Yere Takipten Çıkmayın
Takipçi sayısını artırmak isteyen kişiler belli bir süre sonra listesindeki kişileri arkadaşlıktan çıkarıyor. Tamamen “Ben takip etmiyorum, onlar beni takip ediyor” imajı çizen bu durumlar son derece nezaketsizdir.
Kişilere Taleplerle Gitmeyin
Arkadaş listenizde olan ya da olmayan kişilere “beni takip et, paylaşımımı beğen” gibi yönlendirici taleplerle gitmeyin. Tamamen kişisel kararların verildiği sosyal ağlarda bu tarz talepler nezaket kurallarına uymaz.
LinkedIn Görgü Kuralları
Tamamen iş hayatındaki kişilere hitap eden Linkedln profesyonel bir ağdır. Diğer sosyal ağlarda olduğundan daha dikkatli olmanız gereken bu ağda şu kurallara dikkat:
Üslubunuza Dikkat Edin
Sosyal medyada uyulması gereken nezaket kuralları söz konusu LinkedIn olduğunda daha katıdır. Tamamen profesyonel hayata hitap eden bu platformda asla senli-benli konuşamazsınız. Karşınızdaki kişinin yaşı veya konumu ne olursa olsun üslubunuz her zaman siz dili olmalıdır.
Özel Hayat Paylaşımları Yapmayın
LinkedIn sadece iş hayatına dair bilgi paylaşımının yapıldığı bir platformdur. Böyle sosyal ağlarda işle alakası olmayan paylaşımlar yapılmalıdır. Siyaset, gündelik hayat, özel yaşam için başka platformlar kullanılmalıdır.
İş Amacı Taşımayan Mesaj Gönderimleri Yapmayın
Genellikle kadın kullanıcıların başına sıkça gelen talepkâr özel mesajların LinkedIn’de yeri yoktur. Karşınızdaki kişilere farklı anlamlara gelen mesajlar iletmek büyük saygısızlıktır.
Doğrudan Konuya Giriş Yapmayın, Müsait Bir An Talep Edin
Kişilere “Merhaba” dedikten sonra doğrudan konuya giriş yapmayın. İletişim amacınız aciliyet taşıyor bile olsa karşı tarafa müsait olduğu anda iletişime geçip geçemeyeceğini sorun. Dönüş olmadığı sürece mesaj üzerine mesaj yazmayın. Kişileri sürekli rahatsız etmek profesyonel duruş açısından olumsuz bir etkidir.
Bu Yazıları da Sevebilirsiniz
Instagram GIF Yapma Yöntemleri
Son dönemlerin en çok kullanılan sosyal medya platformlarından biri, şüphesiz Instagram’dır. Fotoğraf ve video paylaşabileceğiniz gibi Instagram GIF y...
Genel olarak özetleyerek aktardığımız sosyal medyada uymamız gereken görgü kuralları bu şekilde uzayıp giden bir listeye sahiptir. Gerçek hayatta olduğu gibi sanal ortamlarda da nezaketi elden bırakmamak gerekiyor. Keza böyle durumlarda kişi karşınızda bulunduğunda yapamayacağınız hareketleri sarf etmenin bir manası yok. Saygılı, düşünceli ve kibar bir şekilde yürütülmesi gereken etkileşimler daha sağlıklıdır. Öte yandan her yaştan kişinin böyle platformları kullandığı düşünülecek olursa daha dikkatli olmakta fayda var.